Zelfmoordpreventie

Zelfmoordpreventie is het geheel van beleid, programma’s en zorg die gericht is op het voorkomen van zelfdoding en het ondersteunen van mensen die worstelen met suïcidale gedachten of meningen. Het omvat preventie op universieel niveau (de hele bevolking), selectief niveau (groepen met verhoogd risico) en geïnduceerd niveau (individuen met duidelijke signalen of een crisis).

Belangrijke onderdelen zijn vroege herkenning en behandeling van psychische stoornissen, zorgvuldige omgang met middelen en suïcide-gerelateerde risico’s, crisisinterventie en nazorg, en het versterken van sociale steunnetwerken. Bescherming van levens wordt bevorderd door toegang tot professionele hulp, effectieve behandelopties en individuele veiligheidsplanning. Resultaatgerichte samenwerking tussen gezondheidszorg, onderwijs, welzijn, vrijwilligersorganisaties en media is essentieel.

Vormen van preventie richten zich onder meer op het beperken van toegang tot manieren om zichzelf te schaden (veilig beheer van medicatie en middelen), training van hulpverleners en opvoeders in signalering, en het bieden van tijdige, passende zorg. Ook stigma-reductie en maatschappelijke betrokkenheid dragen bij aan een open gesprek en vroegtijdige hulpverlening. Er is aandacht voor cultuur- en contextspecifieke behoeften, inclusie van getroffenen en continuïteit van zorg na een crisis.

Hulpbronnen en beleid variëren per land en regio. Bij acuut gevaar of onmiddellijke dreiging kan men 112 bellen (noodnummer) of contact opnemen met lokale crisisdiensten of de huisarts. Voor niet-directe hulp zijn er gespecialiseerde hulplijnen en ggz-instellingen beschikbaar, evenalsschool- en arbeidsmatige programma’s die preventie en ondersteuning bieden.