Home

Woordonderdelen

Woordonderdelen is het begrip uit de taalkunde waarmee men de bouwstenen van woorden aanduidt. Woorden zijn opgebouwd uit morfemen, de kleinste betekenisvolle eenheden, die samen de betekenis en de grammaticale functie van een woord bepalen. In de praktijk worden vaak drie hoofdvormen onderscheiden: de stam (de kern van het woord), de voor- en achtervoegsels, en de samenstelling van meerdere woorden.

De stam is de kernbetekenis van een woord. Bijvoorbeeld in het woord boeken is “boek” de stam.

Deze bouwstenen komen ook terug in afleidingen: door toevoeging van voor- of achtervoegsels kan een nieuw woord

Zie ook: morfologie, afleiding, samenstelling en woordvorming. Het begrip woordonderdelen wordt veel gebruikt in onderwijs en

Voorvoegsels
staan
aan
het
begin
van
een
woord
en
wijzigen
de
betekenis
of
grammaticale
categorie,
zoals
on-
in
onmogelijk
of
her-
in
herhalen.
Achtervoegsels
staan
aan
het
eind
en
geven
vaak
grammaticale
informatie
of
een
nieuwe
woordsoort:
-je
in
boekje,
-en
in
boeken,
-heid
in
vriendelijkheid
of
-lijk
in
werkelijk.
Samengestelde
woorden
bestaan
uit
twee
of
meer
losse
woorden
die
samen
een
nieuw
woord
vormen,
zoals
tandarts
(tand
+
arts),
tafelkleed
(tafel
+
kleed)
of
zoutwater
(zout
+
water).
ontstaan
met
dezelfde
stam,
terwijl
samengestelde
woorden
vaak
de
betekenis
uit
de
combineren
delen
halen.
Niet
alle
woorden
kunnen
eenvoudig
gedemonteerd
worden;
historische
vormen
en
klankwetten
kunnen
de
herkenning
bemoeilijken.
Desalniettemin
helpen
het
herkennen
van
stam
en
toevoegingen
bij
spelling,
woordvorming
en
betekenisverwerving.
lexicografie
om
woordvorming
te
verklaren
en
te
analyseren.