Home

Waarnemingssituatie

Waarnemingssituatie verwijst naar de context waarin waarneming plaatsvindt. Het beschrijft wie er observeert, wat er waargenomen wordt en onder welke omstandigheden de observatie plaatsvindt. Een waarnemingssituatie omvat daarmee de feitelijke stimuli, de taak die de waarnemer heeft, de omgeving en de tijdsduur of tempo van de waarneming. Het doel is om op een zo betrouwbaar en relevant mogelijk informatie uit zintuiglijke en cognitieve indrukken te halen.

Belangrijke onderdelen zijn onder meer: de stimuli (aard, zintuiglijke modaliteit, intensiteit, duur); de waarnemer (zintuiglijk vermogen,

Toepassingen: in wetenschap en onderwijs wordt de waarnemingssituatie expliciet beschreven en vaak gestandaardiseerd of bewust gevarieerd

aandacht,
verwachtingen,
biases,
voorkennis);
de
omgeving
(verlichting,
geluid,
afleiding,
achtergrond);
de
taak
en
het
doel
(wat
moet
waargenomen
of
gemeten
worden);
de
tijdsaspecten
(duur,
herhaling,
volgorde)
en
de
gebruikte
meetinstrumenten
(notities,
audio/video-opnames,
sensoren).
Waarneming
wordt
bovendien
beïnvloed
door
cognitieve
processen
zoals
selectie,
interpretatie
en
hypothesevorming,
waardoor
perfecte
objectiviteit
zelden
haalbaar
is.
om
bias
te
begrijpen
en
de
betrouwbaarheid
te
vergroten.
In
de
praktijk,
zoals
bij
medische
diagnose,
veiligheidswerk
of
gebruikersonderzoek,
bepaalt
de
opzet
van
de
waarnemingssituatie
mede
de
betrouwbaarheid
van
conclusies
en
de
ecologische
validiteit
van
de
bevindingen.