Waardelogica

Waardelogica is een vakgebied binnen de filosofie en formele logica dat zich richt op de formalisering, analyse en evaluatie van waarden en evaluatieve beweringen. Het onderzoekt hoe normen, beoordelingen en wenselijkheid zich tot logische structuren verhouden en hoe waardeoordelen in taal worden uitgedrukt en begrepen. In waardelogica worden concepten uit de waardetheorie (axiologie) en de logica gecombineerd met formele modellen van redeneren over wat goed, verplicht of wenselijk is, en hoe deze waarden de interpretatie van proposities beïnvloeden.

Kernconcepten zijn onder meer evaluatieve termen zoals goed en slecht, wenselijk en noodzakelijk, en de vraag hoe deze proposities waarheidsvoorwaarden of waardevoorwaarden krijgen. Er wordt gekeken naar het onderscheid tussen cognitieve en niet-cognitieve evaluaties, en naar hoe waarden kunnen worden gemodelleerd met ordeningen, utiliteit of voorkeuren. Formele systemen zoals deontische logica, normatieve logica en preference logic worden bestudeerd om verplichtingen, rechten en alternatieve opties te modelleren.

Methoden omvatten het gebruik van formele talen, semantische modellen en redeneringsregels die normative en evaluatieve aspecten integreren. Filosofische analyse wordt gecombineerd met taalkunde en besliskunde om duidelijkheid te verschaffen over betekenis, validiteit en toepasselijkheid.

Relatie en toepassingen: waardelogica bindt axiomologie aan formele logica, linguïstiek en besliskunde. Mogelijke toepassingen liggen in beleidsevaluatie, ethische kunstmatige intelligentie, morele analyses en taalsemantiek.

Zie ook: waardetheorie, deontische logica, besliskunde, taalsemantiek.