Vredesmissies

Vredesmissies zijn internationale operaties die erop gericht zijn gewelddadige conflicten te beëindigen, de veiligheid te herstellen en de basis te leggen voor duurzame vrede in gebieden getroffen door oorlog en onderdrukking. Ze worden meestal uitgevoerd onder auspiciën van de Verenigde Naties of regionale organisaties zoals de Afrikaanse Unie of de Europese Unie.

Er bestaan verschillende soorten: peacekeeping, peacebuilding en, in gevallen van sterke internationale interventiebehoefte, peace enforcement. Peacekeeping opereert vaak met toestemming van de conflictpartijen en omvat militaire waarnemers, politie en civiele betrokkenheid, met het doel een staakt-het-vuren te monitoren en civiele bescherming te waarborgen. Peace enforcement is robuuster en kan zonder toestemming van alle partijen operationeel zijn. Peacebuilding richt zich op institutionele heropbouw na wapenstilstanden, zoals het opzetten van rechtsstaat en verkiezingen.

Typische taken van vredesmissies zijn onder meer het monitoren van staakt-het-vuren, bescherming van burgers, humanitaire bijstand, demobilisatie en re-integratie van strijders, toezicht op verkiezingen en de opbouw van rechtsstelsels.

Juridisch basisniveau omvat mandaten van de VN-veiligheidsraad, vaak onder hoofdstuk VI (pacific settlement) en VII (dreiging of gebruik van geweld). Regionalisering speelt daarbij ook een rol.

Bekende voorbeelden zijn MONUSCO in Congo, MINUSMA in Mali, UNIFIL in Libanon en UNMISS in Zuid-Soedan.

Uitdagingen en kritiek omvatten gevaar voor personeel, variërende effectiviteit in civiele bescherming, soevereiniteitszorgen, kosten en mission creep, en afhankelijkheid van lokale partners en politieke omstandigheden. Resultaten variëren; sommige missies dragen bij aan stabilisatie en hervormingen, anderen leveren minder op.