Verontreinigingen

Verontreinigingen zijn een verzamelnaam voor stoffen of vormen van energie die de kwaliteit van de leefomgeving nadelig beïnvloeden. Ze kunnen direct schadelijk zijn voor mens en dier of indirect via ecosystemen en voedselketens. Verontreinigingen kunnen aanwezig zijn in de lucht, het water en de bodem, maar ook in voedsel en materialen.

Oorzaken: Ze ontstaan bij industriële processen, mijnbouw, energieopwekking, transport, landbouw en huishoudelijk afval. Verontreinigingen kunnen chemisch (zware metalen, stikstofoxiden, pesticiden, oplosmiddelen), biologisch (pathogenen, ziekteverwekkers) of fysisch (geluid, warmte, straling) van aard zijn. Sommige stoffen blijven langdurig aanwezig en kunnen zich via waterstromen verspreiden of migreren; sommige stoffen stapelen zich op in planten en dieren (bioaccumulatie).

Impact: Luchtverontreiniging kan ademhalingsproblemen veroorzaken; water- en bodemverontreiniging kan drinkwaterkwaliteit en ecosysteemdiensten aantasten; langdurige blootstelling kan gezondheidsschade veroorzaken en biodiversiteit verminderen.

Beheer en regelgeving: Overheden gebruiken normen, vergunningen en toezicht om verontreiniging te voorkomen, beperken of saneren. Wet- en regelgeving op nationaal en Europees niveau omvat milieuwetgeving, water- en luchtkwaliteitregels, en sanering in geval van verontreinigde locaties. Monitoringsprogramma's meten stoffenconcentraties en trends.

Preventie en maatregelen: Vanuit industrie en landbouw worden emissiereductie, afvalwaterzuivering, schonere productie en proper afvalbeheer toegepast. Publieke voorlichting en planning dragen bij aan het voorkomen van verontreiniging en aan herstel waar nodig.

---