Verantwoordel

Verantwoordel is geen standaard zelfstandig naamwoord of bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands. Het verschijnt meestal als een onvolledige vorm of als een foutieve afleiding in informele teksten. In serieus taalgebruik wordt meestal gesproken van verantwoordelijkheid of verantwoordelijke, afhankelijk van de grammaticale functie in de zin.

De belangrijkste verwante termen zijn verantwoordelijk en verantwoordelijkheid. Verantwoordelijk is een bijvoeglijk naamwoord en betekent 'aansprakelijk', 'belast met verantwoording' of simpelweg 'degene die verantwoordelijkheid draagt'. Verantwoordelijkheid is een zelfstandig naamwoord en verwijst naar de toestand van verantwoording, een taak of plicht, en het vermogen of de plicht om de gevolgen van daden toe te lichten of te dragen. Deze termen worden in uiteenlopende contexten gebruikt, zoals in governance, arbeidsverhoudingen, en ethiek.

Etymologiehulpmiddel: beide termen stammen af van het voorvoegsel ver- in combinatie met wortels die te maken hebben met 'antwoord' en '-elijk' of '-elijkheid'. Verantwoordelijk is opgebouwd uit ver- plus een afleiding van 'antwoord' met het suffix '-elijk'; de bijbehorende nominalisatie is verantwoordelijkheid, gevormd met '-heid'. Zo dringt de notie van verantwoording door in zowel adjectieve als nominale vormen.

Gebruik en betekenissen: iemand kan verantwoordelijk zijn voor een taak of besluit, en organisaties spreken vaak van maatschappelijke verantwoordelijkheid of verantwoord ondernemen (MVO), waarbij de nadruk ligt op verantwoorde bedrijfsvoering. Het woordverloop rondom verantwoordelijkheid heeft ruimte in juridisch, professioneel en ethisch taalgebruik. Zie ook: verantwoordelijkheid, verantwoordelijke, maatschappelijk verantwoord ondernemen.