Tijdenssituatie

Tijdenssituatie is een term die in de taalkunde wordt gebruikt om een temporele situatie te beschrijven die gelijktijdig met een andere gebeurtenis plaatsvindt. De constructie wordt doorgaans gevormd met het voorzetsel tijdens gevolgd door een nominale groep, zoals tijdens de les of tijdens het autorijden. In die zin functioneert tijdenssituatie als een temporele bijwoordelijke bepaling van tijd.

Functie en gebruik: Een tijdenssituatie geeft aan dat twee gebeurtenissen elkaar overlappen in de tijd. Het duidt op de duur of perioden waarin iets plaatsvindt, zonder noodzakelijk een oorzakelijk verband te suggereren. Het kan in diverse zinswensen gebruikt worden, zowel in informele als formele stijl.

Vorm en regels: Tijdens wordt gevolgd door een zelfstandig naamwoordelijk deel waaruit de tijdsduur blijkt. Het kan een eenvoudige uitdrukking zijn (tijdens de pauze) of een complexer klankbeeld zoals tijdens het hele project. Een tijdenszin kan in de hoofdzin fungeren als bijwoordelijke bepaling van tijd en kan soms leiden tot verschuivingen in klemtoon of informatie-structuur.

Voorbeelden: Tijdens de vergadering nam hij notities. De kinderen sliepen tijdens de storm. Zij praatten niet tijdens het rijden. In elk geval geeft de tijdenssituatie aan wat er gelijktijdig gebeurt met de hoofdhandeling.

Verschillen met vergelijkbare uitdrukkingen: Gedurende is vaak wat formeler en kan over langere periodes duiden; terwijl verwijst vaak naar twee activiteiten die gelijktijdig gebeuren en kan ook samengaan met bijwoorden. In tegenstelling tot terwijl kan tijdens bijzin als volledige subclausus hebben, terwijl tijdenssituatie meestal een nominale groep vereist.

Zie ook: tijdens, gedurende, terwijl, temporele bijwoordelijke bepalingen,Circumstantialen.