Tenuitvoerlegging

Tenuitvoerlegging is het deel van het civiele recht dat ziet op het effectueren van rechterlijke beslissingen en daarmee het afdwingen van verplichtingen wanneer partijen niet vrijwillig voldoen. Het doel is naleving en inning van vorderingen, zoals betaalverplichtingen uit een uitspraak of een notariële akte met een afdwingingsclausule.

De basis ligt in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering en gerelateerde regels. Een vordering kan krachtens een executoriale titel worden tenuitvoergelegd. De belangrijkste titels zijn rechterlijke uitspraken en notariële akten met een afdwingbaarheidsverklaring. Voor de tenuitvoerlegging treden meestal de gerechtsdeurwaarder en de deurwaardersorganisatie op, die namens de schuldeiser de uitvoering controleren en organiseren.

De kerninstrumenten zijn onder meer: beslag op roerende zaken, onroerende zaken of debiteureninkomsten; loon- en bankbeslag; derdenbeslag; en de openbare verkoop van beslagen goederen om opbrengsten te gelde te maken. Conservatoir beslag kan voorafgaand aan een definitieve uitspraak worden toegepast om het rechtsbelang te beschermen. De opbrengsten van beslag gaan naar de schuldeisers volgens een wettelijke rangorde, na aftrek van kosten.

Deuntwerpende regels beschermen ook de schuldenaar, bijvoorbeeld door het recht op verweer en de mogelijkheid tot betalingsregelingen. Daarnaast bestaan voorzieningen zoals de beslagvrije voet, die een minimumbedrag vrijlaat voor levensonderhoud en andere noodzakelijke uitgaven.

Samengevat is tenuitvoerlegging het proces waarbij een getekende executoriale titel wordt omgezet in daadwerkelijke handhaving van vorderingen, met inzet van deurwaarders en diverse beslag- en veilinginstrumenten, onder toezicht van het rechtsstelsel en met waarborgen voor beide partijen.