Stikstofbeheer

Stikstofbeheer is een verzamelterm voor maatregelen en praktijken die gericht zijn op het beheer van stikstofstromen en -emissies om milieubelangen, natuur en landbouwproductie in balans te brengen. Het doel is het beperken van negatieve effecten van stikstof op waterkwaliteit, bodem en biodiversiteit, terwijl stikstof beschikbaar blijft voor gewasgroei en voedselproductie. De belangrijkste stikstofverbindingen zijn ammoniak (NH3), stikstofoxiden (NOx) en nitraten (NO3-), die via mest, kunstmest, uitlaatgassen en afstroming in het milieu terechtkomen.

Toepassingsgebieden omvatten de agrarische sector (bemesting, stal- en mestbeheer), waterbeheer, natuur- en landschapbehoud, en industrie en transport. Typische maatregelen zijn gerichte en tijdige toediening van mest, precisiebemesting, betere opslag en behandeling van mest, emissiebeperkende technologieën in gebouwen (onder meer luchtwassers en ventilatiemaatregelen), bodembeheer en drainage, en restauratie van habitats in kwetsbare gebieden.

Monitoring en beleid bestaan uit emissiemodellering, milieueffecttoetsen en rapportage, met vergunningen en handhaving als onderdeel van het toezicht. Het beleid is beïnvloed door Europese regelgeving zoals de Nitraatrichtlijn en Natura 2000-gebieden, aangevuld met nationale stikstofaanpakken die streven naar vermindering van stikstofneerslag en bescherming van kwetsbare ecosystemen.

Uitdagingen zijn onder meer het vinden van een evenwicht tussen landbouwproductie en natuurdoelen, de kosten van technologie en implementatie, en maatschappelijke draagvlak en uitvoering op lokaal niveau.