Steekproefmethode

Steekproefmethode is een verzamelnaam voor technieken om uit een populatie een selectie te maken die gebruikt kan worden om eigenschappen van de hele populatie te schatten. Het doel is om met zo min mogelijk kosten en inspanning betrouwbare gevolgtrekkingen te doen. Een goede steekproef is representatief: de kenmerken van de steekproef spiegeleren de kenmerken van de populatie zo nauwkeurig mogelijk.

Er bestaan twee hoofdbenaderingen: probability sampling en non-probability sampling. Bij probability sampling is de kans op selectie van elk lid van de populatie bekend en vaak gelijk, bijvoorbeeld eenvoudige random steekproef, systematische steekproef, gestratifieerde steekproef en clustersteekproef. Bij non-probability sampling is de selectie niet gebaseerd op kans, bijvoorbeeld gemaksteekproef, doelgerichte (purposive) steekproef, quota-steekproef en sneeuwbalsteekproef. Probability sampling ondersteunt berekeningen van sampling errors en betrouwbaarheidsintervallen; non-probability sampling vereist vaak aanvullende veronderstellingen of validatie.

Proces: definieer de populatie en het doel, bepaal de steekproefomvang, kies een steekproefmethode, selecteer de eenheden, verzamel data, en beoordeel representativiteit en foutbronnen. Ook wordt vaak rekening gehouden met non-respons en nonresponse bias.

Toepassingen: marktonderzoek, opiniepeilingen, epidemiologie, kwaliteitscontrole en sociaalwetenschappelijk onderzoek.

Voordelen en beperkingen: steekproeven besparen tijd en kosten en maken grootschalige studies mogelijk; de generaliseerbaarheid hangt af van de methode en het kwaliteit van het steekproefkader; er blijft altijd samplingfout en potentieel bias bestaan.