Soortnamen

Soortnaam is een term uit de biologie die verwijst naar de naam die een soort identificeert. In de gebruikelijke nomenclatuur is de soortnaam onderdeel van de binomiale naam, bestaande uit twee delen: de geslachtsnaam (genus) en de soortepitheet (specifieke epithet). Samen vormen zij de wetenschappelijke naam van een soort. In sommige uitleg wordt met “soortnaam” ook het epithet op zichzelf bedoeld; precies is het echter zo dat het epithet samen met het geslacht de volledige soortnaam vormt.

De regels voor vormgeving en toekenning van soortnamen zijn vastgelegd in internationale codes: de ICZN voor dieren, en de ICN voor planten, algen en schimmels. Namen worden meestal Latijns of Latijns-gemixt geschreven, cursief weergegeven en beginnen met een hoofdletter bij het geslacht, terwijl het epitheet met een kleine letter begint. Het epitheet kan verwijzen naar een eigenschap, naar een plaats, of naar een persoon en eindigt vaak op een manier die overeenkomt met het geslacht van het genus. Bij subspecies kan de naam uitgebreid worden met een derde woord, waardoor een trinumale aanduiding ontstaat.

Voorbeelden zijn Homo sapiens, Escherichia coli en Rosa canina. Een trinomenvoorbeeld is Canis lupus familiaris, het huisvoorwerp van de wolf. In de praktijk kunnen soortnamen veranderen bij herziening van de classification, resulterend in synoniemen; het holotype (een illustratief exemplaar) bepaalt de definitieve toewijzing van de soortnaam.

Belangwekkend is dat soortnamen wereldwijd een uniforme, taalneutrale referentie bieden voor verwantschap en kenmerken, onafhankelijk van lokale namen. Ze spelen een centrale rol in wetenschappelijke communicatie en biogeografie.