Radonrisico

Radonrisico verwijst naar de gezondheidsrisico’s die samenhangen met blootstelling aan radon, een radioactief edelgas dat ontstaat bij de natuurlijke afbraak van uranium in bodem, gesteente en water. Radon kan in gebouwen binnendringen via kieren en schoorstenen in de fundering, bouwmaterialen en via water uit de kraan. Omdat radon kleurloos en reukloos is, wordt blootstelling doorgaans vastgesteld door metingen.

Blootstelling aan radon wordt uitgedrukt in becquerels per kubieke meter (Bq/m3). Korte metingen geven een momentopname; langdurige metingen bestrijken een langere termijn en leveren een betrouwbaarder beeld op. Binnenruimtes vertonen vaak aanzienlijke variatie in radonconcentratie door factoren zoals bodemsoort, bouwkundige constructie, ventilatie en seizoen. Richtlijnen geven doorgaans een interventiegrens in de orde van 100 tot 300 Bq/m3, hoewel de exacte grens per land kan verschillen; bij waarden boven de grens worden maatregelen geadviseerd.

Gezondheidsrisico: Langdurige blootstelling aan hoge radonconcentraties verhoogt het risico op longkanker. Radon is wereldwijd de op een na belangrijkste oorzaak van longkanker na roken, en het risico neemt toe met zowel de concentratie als de duur van blootstelling. Het risico is groter voor rokers of voormalige rokers.

Beheersing: Bij elevated radon kunnen maatregelen bestaan uit betere ventilatie, afdichten van kieren en naden, en het installeren van een radonmonitorings- of afzuigsysteem, zoals een ondervloerafzuigsysteem. Bij nieuwbouw kan radonbestendig ontwerp worden toegepast om latere blootstelling te beperken.

Publieke gezondheid: radonkaarten en testprogramma’s ondersteunen gerichte voorlichting en interventies. In sommige jurisdicties zijn testen bij woningen of scholen verplicht of aanbevolen, met periodieke hermetingen.