Publiekrechtelijke

Publiekrechtelijke is een bijvoeglijk naamwoord dat verwijst naar het publiekrecht, de tak van het recht die de verhouding tussen burgers en de overheid regelt en de organisatie en bevoegdheden van overheidsinstanties beschrijft. Het publiekrecht gaat over hoe de staat optreedt, welke regels voor overheidsbeslissingen gelden en welke rechtsmiddelen burgers hebben tegen die beslissingen.

Publiekrecht onderscheidt zich van privaatrecht, waarin relaties tussen particulieren onderling centraal staan. Tot het publiekrecht behoren onder meer constitutioneel recht (staatsrecht), administratief recht (bestuursrecht), fiscaal en begrotingsrecht (belastingen en overheidsfinanciën) en in bredere zin onderdelen van het strafrecht en strafvorderingsrecht die de werking van de strafrechtketen en de relatie tussen staat en burgers regelen. Een kenmerk is de regulering van openbaar gezag en de vaststelling van rechtsbescherming bij overheidsoptreden ten opzichte van burgers en bedrijven.

In de praktijk worden publiekrechtelijke regels toegepast bij bijvoorbeeld vergunningverlening, overheidsbesluiten, handhaving en belendingen. Een kernaspect is de controle op de rechtsmatigheid van overheidsbesluiten door de rechter, meestal via het bestuursrecht en de daartoe behorende rechtsgangen. In Nederland vormt de Algemene wet bestuursrecht (Awb) het centrale kader voor bestuursrechtelijke besluitvorming en rechtsbescherming; besluiten van gemeenten, provincies en de rijksoverheid vallen onder dit systeem en kunnen worden getoetst door administratieve rechtbanken en, in bepaalde gevallen, door de Raad van State.

De term publiekrechtelijke nuanceringen worden ook gebruikt om aan te geven dat bepaalde handelingen of bevoegdheden onder het overheidsrecht vallen, in tegenstelling tot handelingen die onder privaatrechtelijke regels vallen.