Psychospoeczne

Psychospoeczne, często pisane również jako psychospołeczne, to termín używany do opisania zjawisk i czynników wynikających z interakcji procesów psychicznych i środowiska społecznego, które wpływają na zachowanie, dobrostan i zdrowie jednostki. W formalnym ujęciu odnoszą się do zestawu determinantów łączących sferę psychiki z kontekstem socjalnym.

Etymologicznie termin łączy słowo psyche (umysł) z aspektem społecznym, a w polskim piśmiennictwie najczęściej występuje forma psychospołeczne. Pojęcie to kładzie nacisk na to, że czynniki psychiczne nie funkcjonują w izolacji, lecz są kształtowane przez i kształtują środowisko społeczne, kulturowe i ekonomiczne.

Zakres pojęcia obejmuje zarówno czynniki psychiczne (stres, emocje, coping, samoocena), jak i społeczne (wsparcie społeczne, warunki pracy, status socjoekonomiczny, rodzina, relacje społeczne). Wspólnie wpływają na zdrowie psychiczne i fizyczne, na styl życia oraz na ryzyko wystąpienia zaburzeń.

Przykłady zastosowań obejmują badania zdrowia publicznego, projektowanie interwencji psychospołecznych, kliniczną ocenę ryzyka i terapię, a także politykę społeczną i działania na rzecz poprawy jakości życia w miejscach pracy, szkołach czy społecznościach.

Metody badawcze obejmują zarówno analizy ilościowe (kwestionariusze, modele statystyczne) jak i jakościowe (wywiady, studia przypadków), a w praktyce stosuje się interdyscyplinarne podejścia łączące psychologię, socjologię i zdrowie publiczne.

Zobacz też: czynniki psychospołeczne, determinants of health, zdrowie psychiczne, psychologia, socjologia.