Platelettransfusies

Platelettransfusies zijn transfusies van bloedplaatjes bedoeld om bloedingen te voorkomen of te behandelen bij trombocytopenie of plaatjesstoornissen. Plaatjes komen uit donorconcentraten (random donor) of uit enkel-donorplaatjes verkregen via afpherese. Enkel-donorplaatjes leveren doorgaans meer plaatjes en verminderen de donorbelasting. Leukoreductie en, bij bepaalde patiënten, irradiatie worden vaak toegepast om complicaties te beperken.

Indicaties omvatten profylaxe bij trombocytopenie door chemotherapie, leukemie of beenmergtransplantatie; behandeling van actieve bloedingen bij onvoldoende plaatjes; en preventie van bloedingscomplicaties bij invasieve procedures met hoog risico. Richtlijnen hanteren vaak een profylaxedrempel van ongeveer <10 x 10^9/L, met hogere drempels bij risicovolle ingrepen of ernstige ziekte. Neonatale patiënten vragen extra aandacht wegens risico op intrakraniele bloedingen.

Toediening gebeurt intraveneus, meestal als één eenheid plaatjes. De stijging van het plaatjesaantal na transfusie is tijdelijk. Plaatjes worden bij kamertemperatuur met agitatie bewaard en hebben doorgaans een houdbaarheid van circa vijf dagen. ABO-compatibiliteit wordt waar mogelijk nagestreefd; leukoreductie en irradiatie worden toegepast bij immunocompromitteerden om transfusie-reacties en graft-versus-host ziekte te beperken.

Belangrijke risico’s zijn transfusiereacties (koorts, huiduitslag), febriele non-hemolytische reacties en zeldzame maar ernstige complicaties zoals TRALI en TACO. Herhaalde blootstelling kan leiden tot alloimmunisatie tegen HLA-antigenen, wat refractoriteit veroorzaakt. Infectierisico is laag maar aanwezig; CMV kan via plaatjes worden overgedragen, vooral bij niet-leukoreduced producten. Bij refractorie kunnen HLA-gematchte of crossmatched plaatjes worden overwogen.