Pijnsoorten

Pijn is een subjectieve sensorische en emotionele ervaring die vaak samenvalt met weefselschade of de dreiging daarvan. In de geneeskunde wordt pijn op verschillende manieren onderverdeeld, afhankelijk van oorzaak, aard en duur. Deze indelingen helpen bij het stellen van een diagnose en bij het kiezen van behandeling.

Nociceptieve pijn ontstaat door activatie van nociceptoren als reactie op weefselbeschadiging of ontsteking. Somatische nociceptieve pijn is meestal lokaal en scherp of stekend; viscerale pijn komt uit in de borst, buik of bekken en kan drukkend of krampachtig aanvoelen. De pijnsignalen worden via zenuwweefsel naar de hersenen geleid en kunnen verergeren bij beweging of druk.

Neuropathische pijn ontstaat door schade of disfunctie van zenuwen in het somatosensorische systeem. Kenmerkende descriptors zijn branderig, schietend of stekend, vaak gepaard gaande gevoeligheid voor aanraking (allosynie) of toename bij lichte prikkels (hyperalgesie).

Nociplatieve pijn is pijn die mede wordt veroorzaakt door verstoring van pijnverwerking in het centrale zenuwstelsel, zonder duidelijke nociceptieve of neuropathische schade. Het komt voor bij aandoeningen zoals fibromyalgie en andere functionele pijnsyndromen, vaak gekoppeld aan centrale sensitisatie.

Pijn kan kortdurend (acuut) zijn, meestal als gevolg van schade of procedure, of langdurig (chronisch). Chronische pijn duurt doorgaans langer dan drie tot zes maanden en kan het functioneren en de kwaliteit van leven aanzienlijk beïnvloeden.

Verder onderscheiden artsen pijn die op andere plaatsen wordt gevoeld in verband met een aandoening (referred pain) of pijn die gevolgd wordt door zenuwuitval of zenuwbeknelling (radiculaire pijn).

Behandeling van pijn is meestal multimodaal en afgestemd op de soort pijn en de patiënt. Vormen van behandeling zijn onder meer farmacologische middelen zoals pijnstillers en adjuvante medicijnen, en niet-farmacologische maatregelen zoals fysiotherapie, cognitieve gedragstherapie, en oefeningen. Soms worden specifieke interventies ingezet gericht op oorzaak of zenuwgeleiding.