Onderwijsverwaarlozing

Onderwijsverwaarlozing is een vorm van kindermishandeling waarbij de zorgouders of andere verzorgers onvoldoende zorgen dragen voor de onderwijsopgave van een kind. Dit kan bestaan uit het niet inschrijven bij een school, het niet waarborgen van regelmatige aanwezigheid op school, of het gebrek aan ondersteuning in leren thuis en bij huiswerk, waardoor de ontwikkeling en het toekomstperspectief van het kind in gevaar komen. Het komt voor bij verschillende leeftijden en kan samengaan met armoede, problematische opvoeding of andere vormen van verwaarlozing.

In de Nederlandse wetgeving staat leerplicht centraal: kinderen van 5 tot 16 jaar hebben de plicht om onderwijs te volgen. Scholen registreren aanwezigheid en tonen signalen van verzuim aan waar nodig. Bij aanhoudend of ernstig verzuim kunnen ouders worden aangesproken en kan via de gemeente en zorginstanties hulp worden ingezet. Het doel is tijdige ondersteuning en, waar mogelijk, handhaving van het recht op onderwijs.

Signalen van onderwijsverwaarlozing zijn onder meer langdurig en onverklaarbaar verzuim, herhaaldelijk te laat komen, gebrek aan leermiddelen, een omgeving die leren niet faciliteert, beperkte schoolprestaties zonder duidelijke oorzaak, en beperkte of geen communicatie tussen ouders en school.

Gevolgen kunnen onder meer achterstand in kennis en vaardigheden, verhoogd risico op voortijdig schoolverlaten en sociale isolatie zijn. Interventies richten zich op vroeg signaleren door school en jeugdzorg, het betrekken van ouders, en waar nodig ondersteuning via schoolmaatschappelijk werk, wijkteams en passende hulpdiensten. Preventie draait om samenwerking tussen school, gemeente en zorgorganisaties en het versterken van thuis- en taalstimulering.