Luchtvervuiling

Luchtvervuiling is de aanwezigheid van stoffen in de atmosfeer in concentraties die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid van mensen en dieren, of voor ecosystemen. Belangrijke verontreinigende stoffen zijn fijn stof (PM2.5 en PM10), stikstofoxiden (NOx), zwaveldioxide (SO2), koolmonoxide (CO), vluchtige organische stoffen (VOS) en ozon op het aardoppervlak. Sommige stoffen komen direct in de lucht terecht; andere ontstaan door chemische reacties in de atmosfeer (secundaire luchtvervuiling), zoals troposferische ozon en secundaire aerosolen.

Belangrijkste bronnen zijn verkeer en transport (auto's, vrachtwagens, bussen), industrie en energieproductie, verwarming van woningen en gebouwen, landbouw (ammoniak) en bouwactiviteiten. De mate van vervuiling wordt beïnvloed door klimaat en meteorologische omstandigheden, zoals temperatuur, wind en inversies.

Gezondheidseffecten van luchtvervuiling omvatten irritatie van ogen, keel en luchtwegen, verergering van astma en chronische bronchitis, en een hoger risico op hart- en vaatziekten. Langdurige blootstelling kan leiden tot vroegtijdige sterfte. Daarnaast kunnen ecosystemen, landbouwgewassen en waterlichamen negatief worden beïnvloed door verzuring, eutrofiëring en verminderde zichtbaarheid.

Luchtkwaliteit wordt gemeten door nationale milieudiensten en internationale netwerken. In de EU gelden normen voor PM10, PM2.5 en NO2; WHO-richtlijnen worden vaak als referentie gebruikt. Metingen worden uitgedrukt in concentraties zoals µg/m3 voor PM en NO2.

Beleid en maatregelen richten zich op emissiereductie en schonere technologieën: schoner vervoer, zuinige verwarming, industriële emissiereductie en stedelijke planning om blootstelling te verminderen. Sommige steden voeren lage-emissiezones in en versterken inspecties om de luchtkwaliteit te verbeteren.