Home

Lezersperspectief

Lezersperspectief is een term uit de literatuurwetenschap die verwijst naar de positie waardoor een lezer een verhaal ervaart. Het beschrijft hoe de tekst de interpretatie, emoties en houding van de lezer richting de gebeurtenissen en personages stuurt. Lezersperspectief hangt nauw samen met, maar is niet hetzelfde als, het narratieve perspectief of focalisatie: het gaat om de relatie tussen tekst en lezer en over hoe informatie en clues worden aangeboden of achtergehouden, zodat de lezer tot bepaalde conclusies komt.

Mechanismen die het lezersperspectief vormen, zijn onder meer de stem van de verteller (eerste persoon, derde

De effecten van het lezersperspectief omvatten de wijze waarop lezers zich identificeren met personages, de vorming

Toepassingen komen voor in zowel fictie als non-fictie: in fictie wordt lezersperspectief vaak ingezet om empathie,

persoon
beperkt
of
alwetend),
de
focalisatie
(wie
zijn
gedachten
en
gevoelens
deelt),
en
eventuele
directe
aanspreekvorm
of
metafictionele
verwijzingen
naar
de
lezer.
Ook
structurele
keuzes,
zoals
wat
wel
of
niet
wordt
onthuld
en
hoe
gebeurtenissen
chronologisch
of
anderszins
worden
gepresenteerd,
dragen
bij
aan
het
lezersperspectief.
van
morele
oordelen
en
de
mate
van
leesafstand
of
-betrokkenheid.
Een
wisselend
lezersperspectief
kan
leesinterpretaties
verruimen
of
suspense
verhogen,
terwijl
een
consistente
aanpak
richting
en
voorspelbaarheid
biedt.
spanning
of
ironie
te
sturen;
in
non-fictie
wordt
het
lezersperspectief
gebruikt
om
de
lezer
op
een
bepaalde
manier
richting
te
geven,
overtuiging
te
versterken
of
complexiteit
te
tonen.