Landrechten

Landrechten is een verzamelterm voor de juridische rechten met betrekking tot land en de op het land gevestigde eigendommen. Ze bepalen wie het land mag bezitten, gebruiken, veranderen, verhuren of overdragen, en op welke manier deze rechten worden gehandhaafd of gewijzigd. De term kan zowel verwijzen naar eigendom als naar minder omvattende rechten die toch het gebruik of de controle over het land regelen.

De belangrijkste vormen van landrechten zijn onder meer eigendom (het volle recht elkaars eigendom te bezitten en te beheren), bezit (fysieke controle zonder noodzakelijk vol eigendom), vruchtgebruik (gebruik en genieting van de vruchten van het land terwijl de eigendom bij iemand anders blijft), opstal (recht om gebouwen of constructies op andermans grond te plaatsen) en erfpacht (langdurig gebruiksrecht tegen betaling). Daarnaast spelen erfdienstbaarheden en huur- of pachtovereenkomsten vaak een rol, die derden bepaalde rechten op het land geven of het gebruik ervan beperken.

Landrechten worden doorgaans vastgelegd in registratiesystemen en kadasters. Een duidelijke registratie verhoogt de rechtszekerheid, vergemakkelijkt transacties en ondersteunt planning, urbanisatie en belastingen. In veel landen bestaan zowel formele rechtsstelsels met geregistreerde eigendom als traditionele of informele systemen die op lokaal niveau bestaan en erkend kunnen zijn.

Ten slotte variëren landrechten sterk tussen jurisdicties en cultuur. Belangrijke thema’s zijn tenure security, gendergelijkheid in eigendom, landgrabbing, compensatie bij ontneming van land, en de balans tussen economische ontwikkeling, landbouwproductie en milieubescherming. Beleid en hervormingen richten zich vaak op betere registratie, transparantie, rechtsbescherming voor gebruikers, en duidelijke procedures voor landverwerving en planning.