Knooppuntwisselingen

Knooppuntwisselingen zijn aanpassingen aan de inrichting van een verkeersknooppunt, bedoeld om de doorstroming te verbeteren, de veiligheid te verhogen of de capaciteit uit te breiden. Ze treffen knooppunten die rijks- en provinciale wegen verbinden, zoals ringwegen en ongelijkvloerse kruisingen. Een knooppuntwissel kan een permanente herinrichting betreffen, maar ook een tijdelijke omleiding tijdens werkzaamheden.

Redenen om een knooppuntwissel uit te voeren zijn toenemende verkeersintensiteit, knelpunten en onveilige conflicten, onderhoud of vervanging van verouderde infrastructuur, en de wens om de regionale bereikbaarheid te verbeteren. Bij wisselingen kunnen nieuwe rijstroken worden toegevoegd, invoeg- en uitvoegpunten worden herontworpen, of wordt gewerkt aan de onderliggende bruggen, tunnels en aansluitingen. Ook kunnen verkeersstromen beter worden gescheiden door middel van extra rijstroken of aangepaste aansluitingen.

Typen wisselingen variëren van ingrepen in de rijrichtingen en verkeersstromen tot ingrijpende herconstrueringen van knooppuntconfiguraties. Permanente knooppuntwissels veranderen daadwerkelijk de lay-out van het knooppunt; tijdelijke wisselingen bestaan uit omleidingen en tijdelijke routes tijdens onderhoud of reconstructie.

Proces: initiatief ligt meestal bij overheden zoals Rijkswaterstaat, provincies of gemeenten. Het proces omvat haalbaarheid en trajectstudies, milieueffectrapportage, ontwerp, aanbesteding en uitvoering. Gedurende de fase worden omleidingsroutes en verkeersmanagement gepland en wordt informatievoorziening aan weggebruikers verzorgd.

Impact: tijdens de bouw leidt het tot verkeershinder en langere reistijden, maar na voltooiing leveren knooppuntwisselingen vaak betere doorstroming, kortere reistijden en verhoogde veiligheid op het knooppunt. Ze kunnen ook invloed hebben op omliggende wegen, openbaar vervoer en leefkwaliteit in nabijgelegen gebieden, waarvoor passende communicatie en fasering nodig zijn.