Gescreend

Gescreend is het Nederlandse voltooid deelwoord van het werkwoord screenen. Het wordt gebruikt als bijvoeglijk naamwoord of als passief deelwoord om aan te geven dat een persoon, object of populatie een screening heeft ondergaan. In zinnen kan men bijvoorbeeld spreken van gescreende deelnemers of een gescreende groep.

Het woord screenen is ontleend aan het Engelse screen, met de kernbetekenis onderzoeken op kenmerken, risico’s of geschiktheid. Het voltooid deelwoord wordt gevormd met ge- en -d: gescreend. In gebruik ligt de nadruk vaak op het verloop van het proces van screening en op de status van degenen of dingen die daaraan zijn onderworpen.

In de praktijk komt gescreend voor in diverse domeinen. In de volksgezondheid en geneeskunde verwijst het vaak naar personen of populaties die zijn onderzocht op aandoeningen of risicofactoren binnen een screeningprogramma. In arbeids- en beveiligingscontexten wordt het gebruikt voor achtergrondscreening of selectieprocedures: iemand kan worden gezegd dat hij of zij is gescreend op integriteit, geschiktheid of antecedenten. Ook in onderzoek en projecten komt het voor als aanduiding dat deelnemers of materialen zijn onderzocht op vooraf vastgestelde criteria. De formulering kan zijn: de kandidaten zijn gescreend, de deelnemers zijn gescreend op de aanwezigheid van aandoeningen.

Privacy en juridische aspecten spelen een rol bij screening. Het verzamelen en verwerken van persoonsgegevens valt onder privacywetgeving en vereist doorgaans geïnformeerde toestemming, proportionaliteit en beveiliging. De term zelf is neutraal, maar de toepassing ervan kan afhankelijk van de context gevoelig liggen.

Zie ook: screening, achtergrondscreening, bevolkingsonderzoek, volksgezondheid.