Geldmaten

Geldmaten zijn monetaire aggregaten die worden gebruikt om de geldhoeveelheid en de liquiditeit in een economie te kwantificeren. Ze geven inzicht in hoeveel geld er beschikbaar is voor uitgaven, sparen en kredietverlening, en vormen daarmee een belangrijk instrument voor het beoordelen van de stand van het monetair beleid.

Er bestaan verschillende geldmaten, doorgaans van smal naar breed: hoe breder de maat, hoe meer activa worden meegerekend. Smalle geldmaten richten zich op de meest liquide middelen die direct kunnen worden gebruikt voor transacties, terwijl bredere geldmaten ook deposito’s en andere gemakkelijk opeisbare activa omvatten. In veel economische en statistische teksten worden termen als M0, M1, M2 en M3 gebruikt, waarbij de definities in detail per land en tijd kunnen verschillen.

Geldmaten worden gebruikt door centrale banken en statistische bureaus om de geldhoeveelheid en de geldstroom te volgen, om zo de monetaire condities en de kredietvorming te beoordelen en om toekomstige ontwikkelingen zoals inflatie te schatten. Ze dienen als input voor monetaire beleidsbeslissingen en voor economische analyses en voorspellingen. Interpretatie vereist voorzichtigheid, want geldmaten kunnen worden beïnvloed door financiëleinnovatie, veranderingen in betalingssystemen en verschuivingen buiten het traditionele bankwezen.

In Nederland en de eurozone worden geldmaten doorgaans gepubliceerd door de De Nederlandsche Bank en de Europese Centrale Bank, met harmonisatie van definities en tijdreeksen voor internationale vergelijking. Relevante ontwikkelingen in geldmarkten en financiële instrumenten kunnen de samenstellingscriteria van geldmaten beïnvloeden en leiden tot revisies.