Gegevensbeschermingsregels

Gegevensbeschermingsregels verwijzen naar de verzameling wetten, regels en voorschriften die de verwerking van persoonsgegevens reguleren. Ze zijn bedoeld om de privacy en basisrechten van individuen te beschermen en gelden vooral op grond van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en de nationale implementaties daarvan. De regels gelden voor organisaties die persoonsgegevens verwerken, ongeacht hun grootte, en voor de personen die gegevens verzamelen of beheren (controllers en processors).

Kernbeginselen zijn onder meer rechtmatigheid, eerlijkheid en transparantie; doelbinding en gegevensminimalisatie; juistheid; opslagbeperking; integriteit en vertrouwelijkheid; en verantwoording. Gegevens mogen alleen voor specifieke, uitdrukkelijke en legale doeleinden worden verzameld en verwerkt en moeten beperkt blijven tot wat daarvoor nodig is. De verwerking moet passend en proportioneel zijn en de rechten van betrokkenen beschermen.

Rechten van betrokkenen omvatten inzage in persoonsgegevens, rectificatie, verwijdering, beperking van verwerking, overdraagbaarheid, en het recht om bezwaar te maken tegen verwerking of automatische besluitvorming. Organisaties moeten vaak een wettelijke basis hebben voor verwerking, transparant zijn over doeleinden en betrokkenen informeren. Voor hoog-risicoverwerking zijn aanvullende maatregelen zoals een Data Protection Impact Assessment (DPIA) vereist; een Functionaris voor gegevensbescherming (DPO) kan verplicht zijn.

Compliance en toezicht: handhaving gebeurt door de nationale toezichthouder (in Nederland de Autoriteit Persoonsgegevens). Overtredingen kunnen leiden tot boetes, corrigerende maatregelen en reputatieschade. Datalekken moeten doorgaans binnen 72 uur aan de toezichthouder worden gemeld en in sommige gevallen ook aan betrokkenen. Ook grensoverschrijdende transfers vereisen passende waarborgen, zoals een adequaatheidsbesluit of standaardcontractbepalingen.