Eenoudergezinnen

Eenoudergezinnen zijn huishoudens waarin één volwassene de zorg voor ten minste één kind draagt, zonder de structurele aanwezigheid van een andere volwassene in het gezin. Eenoudergezinnen ontstaan meestal door scheiding of echtscheiding, door het overlijden van een ouder, of doordat kinderen opgroeien met slechts één volwassene die de zorg volledig op zich neemt. Vaak is de zorgende ouder de moeder, maar ook vaders kunnen eenoudergezinnen vormen.

Kenmerken zijn dat de ene volwassene vrijwel alle opvoeding en huishoudelijke taken combineert met werk, opleiding of zorg voor andere gezinsleden. Soms krijgt men hulp uit familie of sociale netwerken. De gezinnen hebben vaker te maken met financiële druk en beperkte toegang tot kinderopvang, wat invloed kan hebben op werkparticipatie en de ontwikkeling van kinderen.

Uitdagingen bestaan onder meer uit armoede- en schuldenrisico, woning- en leefomstandigheden, en het vinden van voldoende sociale en professionele ondersteuning. Ook de ontwikkeling en schoolprestaties van kinderen kunnen beïnvloed worden. Er kan sprake zijn van sociaal isolement of stigma, vooral in omgevingen met beperkte voorzieningen. De ervaren uitdagingen hangen sterk af van inkomen, netwerk en beschikbaarheid van dienstverlening.

Ondersteuning en beleid: in Nederland bestaan fiscale en sociale maatregelen om alleenstaande ouders te ondersteunen, zoals kinderbijslag, kinderopvangtoeslag en het kindgebonden budget. Gemeenten en zorg- en onderwijsinstellingen bieden daarnaast ondersteuning op gebieden als werk en scholing, kinderopvang, huishoudelijke hulp en geestelijke gezondheidszorg.

Onderzoek en uitkomsten: de welvaart en ontwikkelingskansen van kinderen in eenoudergezinnen hangen sterk af van inkomenszekerheid en toegang tot ondersteuning. Met voldoende financiële en sociale ondersteuning kunnen kinderen zich net zo goed ontwikkelen als in tweeoudergezinnen; bij aanhoudende armoede nemen kansen af.