EUemissiehandel

EUemissiehandel, officieel het Europees Emissiehandelssysteem (EU ETS), is een cap-and-trade systeem voor broeikasgasemissies in de Europese Unie en de Europese Economische Ruimte. Het stelt een plafond op de totale emissies vast en verdeelt emissieaandelen (EUAs) aan bedrijven in de sectoren waar veel CO2 wordt uitgestoten, waaronder elektriciteitsopwekking en veel energie-intensieve industrieën. Bedrijven die minder CO2 uitstoten dan hun toegewezen rechten, kunnen overtollige EUAs verkopen; bedrijven die meer uitstoten dan ze hebben, moeten extra EUAs kopen of betalen.

Het cap wordt geleidelijk verlaagd om de totale emissies in de loop der jaren te doen dalen. Omdat de handel op een markt plaatsvindt, verandert de prijs van EUAs en ontstaat er een prikkel om in schonere technologieën te investeren. Aandelen worden doorgaans toegewezen via veilingen of gratis aan sommige sectoren ter voorkoming van koolstoflekage. De EU beheert het systeem en lidstaten voeren toezicht en rapportage uit.

Sinds de introductie in 2005 zijn meerdere fasen doorlopen met strengere regels. Fase I (2005-2007) en fase II (2008-2012) hebben plaatsgemaakt voor fase III (2013-2020) en fase IV (2021-2030), waarbij de reductieambities en de werking van het systeem zijn aangescherpt. Een belangrijke hervorming is de Market Stability Reserve (MSR), die overtollige vergunningen inrooit of vrijgeeft om de markt te stabiliseren. Het EU ETS bestrijkt onder meer elektriciteitsopwekking en veel zware industrie; luchtvaartvluchten binnen de EU vallen eronder. Het systeem kan ook koppelingen hebben met andere systemen, zoals Zwitserland, en maakt deel uit van bredere EU-klimaatmaatregelen zoals CBAM en verdere hervormingen richting een hogere koolstofprijs en bredere sectorale dekking.

Kortom, het EU ETS geeft een prikkel voor lagere emissies via een marktgebaseerde aanpak en vormt een kerninstrument van het EU-klimaatbeleid, met voortdurende aanpassingen om effectiever te prijzen en te decarboniseren.