Bloedcelconcentraten

Bloedcelconcentraten zijn componenten van bloed die bedoeld zijn voor transfusie. Ze worden gecreëerd door bloed te scheiden in verschillende componenten, meestal uit gedoneerd volbloed, of via afname met een apherese-apparaat. De belangrijkste typen zijn erytrocytenconcentraten en plaatjesconcentraten. Deze producten ondersteunen de behandeling bij ernstig bloedverlies, bloedarmoede of trastrobe aandoeningen en worden vaak toegepast bij chirurgie, kankerpatiënten en andere ernstig zieke patiënten.

Erytrocytenconcentraten bevatten voornamelijk rode bloedcellen in een opslagmedium. Ze worden gekoeld bewaard bij circa 2-6°C en hebben een houdbaarheid tot ongeveer 42 dagen, afhankelijk van de gebruikte opslagoplossing en regelgeving. Deze concentraten verhogen het zuurstoftransport in het bloed en worden ABO- en Rh-compatibel toegediend. Leucounitreductie en irradiatie kunnen toegepast worden om transfusiereacties te verminderen of immunologische complicaties te voorkomen.

Plaatjesconcentraten bevatten een hoog aantal bloedplaatjes en worden gebruikt om bloedingen te beheersen bij trombocytopenie of plaataantasting. Ze worden meestal bij kamertemperatuur bewaard met voortdurend bewegen en hebben een houdbaarheid van circa 5 dagen. Plaatjesconcentraten kunnen afkomstig zijn van één donorbloed via apherese of uit meerdere donoren. Leucoreductie en irradiatie kunnen toegepast worden afhankelijk van de ontvanger.

Behandeling en veiligheid: bloedcelconcentraten ondergaan strikte donorselectie en laboratoriumscreening op infectieziekten. Compatibiliteitscontrole (ABO en soms aanvullende testen) is gebruikelijk. Risico’s zijn onder meer transfusiereacties, allo-immunisatie en zeldzaam TRALI of TACO. Regelgeving en kwaliteitscontrole waarborgen de veiligheid van transfusies.

In de klinische praktijk vormen bloedcelconcentraten een essentieel onderdeel van de transfusiegeneeskunde en worden zij opgeslagen en toegediend volgens nationaal en Europees beleid.