Beschermingsnetwerken

Beschermingsnetwerken zijn een systeem van geografische gebieden en verbindende corridors dat is opgezet om natuur en biodiversiteit op lange termijn te beschermen en veerkrachtiger te maken. Het concept legt nadruk op ruimtelijke samenhang: naast losse beschermde gebieden blijft het belang van verbindingen tussen leefgebieden groot, zodat soorten kunnen migreren en genetische uitwisseling kan plaatsvinden.

Een beschermingsnetwerk bestaat uit kerngebieden met hoge beschermingsstatus, tussenliggende corridors en zo mogelijk tussenstapstenen die landschappelijke verbindingen mogelijk maken. Het doel is het behouden en herstellen van leefgebieden, het vergroten van habitatkwaliteit en het verminderen van barrières door menselijke activiteiten. Succes vereist beheer, beleid, monitoring en betrokkenheid van landeigenaren en regio’s.

In Europa en Nederland zijn Natura 2000 en de Ecologische Hoofdstructuur sleutelbegrippen binnen beschermingsnetwerken. Natura 2000 is een Europees netwerk van beschermde gebieden gericht op soorten en habitats, terwijl de Ecologische Hoofdstructuur de nationale aanpak beschrijft om ruimte te geven aan natuur en biodiversiteit. Integratie met landbouw, infrastructuur en stedelijke ontwikkeling is daarbij essentieel.

Uitdagingen bestaan onder meer uit habitatfragmentatie, landgebruiksdruk, beperkte financiering en grensoverschrijdende coördinatie. Klimaatverandering verlegt leefgebieden en verhoogt de noodzaak van robuuste corridors. Door samenwerking tussen overheden, landeigenaren en maatschappelijke organisaties kunnen beschermingsnetwerken biodiversiteitsdoelstellingen ondersteunen en bijdragen aan ecosysteemdiensten en veerkracht van ecosystemen.