Begaanbaarheidslijnen

Begaanbaarheidslijnen zijn lijnen op een stedelijk ontwerp- of planningsmodel die de gewenste of mogelijke wandelroutes voor voetgangers aangeven. Ze helpen planners en ontwerpers om openbare ruimtes zodanig in te richten dat lopen veilig, comfortabel en toegankelijk is voor zo veel mogelijk gebruikers, ongeacht leeftijd of mobiliteitsbehoefte.

De lijnen worden vastgesteld op basis van analyse van bestaande wandelroutes, beoogd gebruik, en de behoefte aan goede verbindingen met haltes, winkels en andere voorzieningen. Daarnaast worden factoren als trottoirbreedte, kruispunten met veilige oversteekmogelijkheden, hellingen en obstakels meegenomen. Ook sociale en gedragsmatige aspecten, zoals zichtlijnen, verlichting en drukte, spelen een rol.

Begaanbaarheidslijnen worden toegepast in stedelijk ontwerp, verkeer en openbare ruimteplanning, bijvoorbeeld bij herinrichting van straten, het ontwerpen van kruispunten, en de aanleg van trottoirs en randen. Ze kunnen onderdeel zijn van een bredere walkability- of toegankelijkheidsanalyse en dienen als communicatiemiddel tussen beleidsmakers, ontwerpers en bewoners.

Een sterke uitvoering vereist voortdurende afstemming met onderhoud en handhaving, omdat gewijzigde omstandigheden zoals verplaatsing van straatmeubilair, wegwerkzaamheden of veranderingen in gebruikspatronen de bruikbaarheid kunnen beïnvloeden. Kritiekpunten zijn onder meer dat lijnen een statische weergave geven en mogelijk niet alle tijdsgebonden of meerdere gebruikersscenario’s volledig vatten.

Begaanbaarheidslijnen vormen zo een instrument om de voetgangersruimte in de openbare sfeer systematisch te evalueren en te verbeteren.