Bedrijfsvormen

Bedrijfsvormen are de juridische vormen waarin een onderneming in Nederland kan opereren. Ze bepalen wie aansprakelijk is, hoe de leiding is georganiseerd, hoe winst wordt belast en hoe financiering mogelijk is. De keuze hangt af van factoren als aansprakelijkheid, inkomstenbron, groeiplan en financieringsbehoefte.

Eenmanszaak is de eenvoudigste vorm, waarbij één persoon eigenaar en ondernemer is. Er is geen aparte rechtspersoonlijkheid, waardoor privévermogen mogelijk aansprakelijk is bij schulden. Winst wordt belast als persoonlijk inkomen, en er is geen wettelijk minimumkapitaal.

Vennootschap onder firma (VOF) is een samenwerkingsvorm van twee of meer vennoten die gezamenlijk een bedrijf drijven. Vennoten hebben doorgaans onbeperkte aansprakelijkheid, en winst en verlies worden volgens afspraak verdeeld. Een VOF vereist een vennotenovereenkomst.

Commanditaire vennootschap (CV) kent bestaan uit beherende vennoten met onbeperkte aansprakelijkheid en stille vennoten met beperkte aansprakelijkheid tot hun inbreng. Dit wordt vaak gebruikt voor investeringsstructuren.

Maatschap is een professionele samenwerking, bijvoorbeeld van artsen of advocaten. Het is geen aparte rechtspersoon en de deelnemers delen winsten en aansprakelijkheid volgens de overeenkomst, met bijzondere regels voor beroepsaansprakelijkheid.

Besloten vennootschap (BV) heeft een eigen rechtspersoonlijkheid en beperkte aansprakelijkheid voor aandeelhouders. Bestuurders nemen besluiten; aandelen kunnen relatief beperkt overgedragen worden. Sinds 2012 is er geen wettelijk minimum kapitaal vereist, terwijl de BV meestal fiscaal wordt behandeld als rechtspersoonlijk belastingplichtig.

Naamloze vennootschap (NV) is een grotere, publiek verhandelbare vorm met beperkte aansprakelijkheid. Een NV kan kapitaal ophalen via aandelen en vereist strengere governance en een minimumkapitaal (historisch gezien ongeveer €45.000).

Coöperatie is een lidmaatschap-gebaseerde onderneming gericht op gezamenlijke belangen van leden; winst en zeggenschap komen voort uit het lidmaatschap. Stichting is een non-profit entiteit met bestuur en beperkte activiteiten in winstbejaging. Vereniging is vergelijkbaar, gericht op leden en niet-winstdoeleinden, maar kan wel zakelijke activiteiten ontplooien.

De keuze voor een bedrijfsvorm hangt samen met aansprakelijkheid, financiering, belasting en governance, en wordt vaak bepaald door bedrijfsomvang en groeiplannen.