Architectuurprincipes

Architectuurprincipes zijn hoog-niveau richtlijnen die het ontwerp, de bouw en het beheer van een architectuur sturen, of het nu gaat om de gebouwde omgeving of om informatie- en technologische systemen. Ze geven gedeelde waarden, kwaliteitsdoelstellingen en randvoorwaarden weer en vormen de basis voor beslissingen en evaluaties gedurende de levenscyclus van een project.

Ze dienen om consistentie te bevorderen, interoperabiliteit te faciliteren en duurzaamheid te waarborgen. Ze richten zich op kwaliteitseigenschappen zoals betrouwbaarheid, veiligheid, onderhoudbaarheid, schaalbaarheid en gebruiksvriendelijkheid, en fungeren als toetssteen bij voorstellen, ontwerpen en afwegingen.

In de bouw verwijzen architectuurprincipes vaak naar duurzaamheid, energie-efficiëntie, flexibiliteit van ruimten, onderhoudbaarheid en veiligheid; ze geven richting aan het ontwerp, maar dicteren niet elk detail van het bouwplan. In informatie- of systeemarchitectuur benadrukken ze modulariteit, losse koppelingen, abstractie, herbruikbaarheid, interoperabiliteit en beveiliging.

In softwarearchitectuur komen onder meer SOLID-principes, modulariteit, scheiding van verantwoordelijkheden, abstractie, herbruikbaarheid en contractgebaseerde interacties voor. Deze principes helpen om systemen beter onderhoudbaar te maken, wijzigingen te beheersen en de evolutie van de architectuur mogelijk te maken.

De uitvoering van architectuurprincipes vereist betrokkenheid van belanghebbenden, documentatie zoals Architecture Decision Records (ADR) en afstemming op kaders als TOGAF of ArchiMate. Principes moeten leefbaar en toetsbaar blijven en periodiek worden herzien om relevant te blijven voor de organisatie en haar doelstellingen.