Arbeidstijdenwet

De Arbeidstijdenwet (ATW) is een Nederlandse wet die de arbeidstijden regelt. De wet stelt kaders voor hoe lang werknemers mogen werken, welke rust- en pauzeperiodes gelden en hoe werktijden moeten worden opgebouwd. Het doel is de gezondheid, veiligheid en het welzijn van werknemers te beschermen en een evenwicht tussen arbeid en privéleven te bevorderen.

Toepassingsgebied en onderwerpen: de ATW geldt voor werknemers in zowel publieke als private sectoren. De wet regelt de maximale arbeidstijden, rust- en pauzeregelgeving, regels rondom nachtdiensten, ploegendiensten, oproepkrachten en minderjarige werknemers. Daarnaast bepaalt de ATW hoe roosters moeten worden opgesteld en welke regelingen gelden voor onregelmatige werktijden.

Belangrijkste bepalingen: de ATW bevat regels over maximaal aantal werkuren per dag en per week, verplichte rusttijden tussen diensten en verplichte pauzes, en de toekenning van rustdagen. Verder zijn er specifieke regels voor nachtwerk en voor jongeren onder de 18 jaar, met extra bescherming en beperkingen. In veel gevallen kunnen sectoren via cao’s aanvullende of afwijkende afspraken maken; voor bepaalde kwesties kan ook een vergunning of afwijking van de Inspectie SZW vereist zijn.

Vrijstellingen en flexibiliteit: in sommige sectoren of functies kunnen afwijkende regelingen gelden, bijvoorbeeld vanwege onregelmatige diensten of operationele behoeften. Deze flexibiliteit kan tot stand komen via cao-afspraken, sectorale regelingen of door aanvragen bij de Inspectie SZW.

Handhaving en relatie met andere wetgeving: de Inspectie SZW ziet toe op naleving van de ATW, en overtredingen kunnen leiden tot sancties. De wet vormt onderdeel van het bredere Nederlandse arbeidsrecht en werkt samen met wetten zoals de Arbeidsomstandighedenwet.