Afschrijvingsregels

Afschrijvingsregels zijn de regels die bepalen hoe de kostprijs van vaste activa over de verwachte benuttingsperiode in de jaarrekening wordt verdeeld en, waar relevant, hoe dit verrekend wordt voor fiscale doeleinden. Ze gelden voor tastbare vaste activa zoals machines, voertuigen en gebouwen, maar ook voor sommige immateriële activa onder specifieke regimevoorwaarden. In de boekhouding onderscheidt men doorgaans afschrijving (voor financiële verslaggeving) van fiscale afschrijving (voor de belastingaangifte).

Belangrijke begrippen zijn aanschafwaarde, restwaarde, bruikbare levensduur en boekwaarde. De aanschafwaarde is de prijs van het eerste verwerven asset plus eventuele kosten om het asset in gebruik te nemen. De restwaarde is de geschatte opbrengst aan het einde van de bruikbare levensduur. De bruikbare levensduur is de periode waarover het asset economisch benut kan worden. De afschrijving per jaar leidt tot een lagere boekwaarde en een kostenpost in de resultatenrekening.

Veelgebruikte afschrijvingsmethoden zijn onder meer lineaire afschrijving, waarbij jaarlijks een constant bedrag wordt afgeschreven (aanschafwaarde minus restwaarde gedeeld door de bruikbare levensduur), en degressieve of versnelde afschrijving, waarbij hogere bedragen in de beginjaren worden genomen. Daarnaast kan afschrijving op basis van eenheden van productie worden toegepast, afhankelijk van het gebruik van het asset.

In de praktijk kunnen de regels voor accounting afwijken van fiscale regels. De jaarrekening volgt meestal relevante accountingstandaarden (zoals RJ of IFRS), terwijl fiscale afschrijving onderworpen is aan belastingwetgeving en kan variëren per assetcategorie en fiscale regeling. Organisaties dienen een consistente afschrijvingspolicy vast te leggen en estimates jaarlijks te herzien, met afwijkingen verantwoord in de toelichting. Impairment en herzieningen van de levensduur kunnen eveneens invloed hebben op de afschrijving.