Achtervoeging

Achtervoeging is een taalkundig proces waarbij een achtervoegsel aan een woord wordt toegevoegd om een nieuw woord of een grammaticale vorm te vormen. In het Nederlands speelt achtervoeging een centrale rol bij afleiding en flexie: het kan de betekenis veranderen, de woordklasse wijzigen of grammaticale informatie toevoegen. Het achtervoegsel wordt achteraan het woord geplaatst, in tegenstelling tot voorvoeging (prefix) aan het begin van een woord. De studie van achtervoegsels omvat zowel morfologische als fonologische aspecten.

Soorten achtervoeging zijn onder andere derivationele en inflectionele (flexionele) achtervoegsels. Derivationele achtervoegsels creëren vaak nieuwe woorden en veranderen soms de woordklasse, zoals -er of -aar in schrijver (van schrijven) of -ing in werking (van werken; ook naar abstracte betekenissen als vrijheid van vrij). Verkleinwoorden met -je, -tje of -pje geven een klemtoon op kleinschaligheid of affectie, bijvoorbeeld huis -> huisje. Andere derivatie­suffixen zijn -heid in vrijheid en -schap in vriendschap.

Inflectionele achtervoegsels vormen de grammaticale informatie van woorden. Voor zelfstandige naamwoorden komen meervoudsuitgangen als -en of -s voor (boek → boeken, auto → auto’s). Bij werkwoorden verschijnen vervoegingsuitgangen die tijd, persoon of getal aangeven, bijvoorbeeld werken → werkt (3e persoon enkelvoud tegenwoordige tijd) of werken → werken (infinitief met -en). Achtervoegsels kunnen dus zowel afleiding als flexie mogelijk maken, afhankelijk van de context en de woordvorm waaruit ze voortkomen.

Zie ook: affix, derivatie, inflectie, morfologie.