Aanleggen

Aanleggen is een Nederlands werkwoord met meerdere betekenissen die gemeen hebben dat iets op een plek wordt gebracht of ontstaan. Het basisgevoel is het neerleggen, installeren of tot stand brengen van iets, vaak met aandacht voor functie en structuur. In de bouw en infrastructuur gaat het vooral om het fysiek aanleggen van materialen of systemen, zoals wegen, kabels, leidingen en fundamenten. In een ruimere zin kan het ook betekenen het aanleggen of inrichten van een terrein, tuin of installatie, en figuurlijk het investeren van geld of middelen in een project.

Veelvoorkomende toepassingen zijn onder meer het aanleggen van een weg, spoorlijn, waterkering of pijpleiding; het installeren van kabels en netwerken; en het aanleggen van een tuin of terrein. In financiële context wordt ook gesproken over geld aanleggen, wat betekent investeren in aandelen, projecten of fondsen. Het werkwoord kan dus zowel op fysieke handelingen als op planmatige of financiële activiteiten slaan.

Grammaticaal is aanleggen een scheidbaar werkwoord. Tegenwoordige tijd: ik leg aan, jij legt aan, hij legt aan, wij leggen aan, jullie leggen aan, zij leggen aan. Het voltooid deelwoord is aangelegd. De passieve vorm wordt gevormd met worden of hebben: De kabel is aangelegd. In de gebiedende wijs kan men zeggen Leg de kabel aan.

Het verschil met het losliggende werkwoord leggen ligt in de extra betekenis van opstarten, installeren of investeren: aanleggen impliceert doorgaans een beginfase van een proces, terwijl leggen uitsluitend kan betekenen neerleggen of plaatsen. Aanleggen heeft daardoor vaak een inherente richting of plan.